Klimaatdag remonstranten: Op zoek naar hoop in tijden van ecologische crisis

Op zaterdag 29 oktober organiseerde Geloof en Samenleving, de diaconale afdeling van Remonstrantse Broederschap een klimaatdag in de Geertekerk te Utrecht. Petra Knibbe doet verslag.

Deze dag is het bijzonder warm en windstil, onwerkelijk en goed passend bij het thema, vind ik. Er is een hartelijk welkom met iets te drinken en ik denk dat er ruim 50 mensen aanwezig zijn.

Groene viering

Het programma begint met een groene viering, geleid door Rachelle van Andel en Jan Jorrit Hasselaar. Foto’s komen op het scherm, van een kerk in Valkenburg waarvan het interieur onder water staat, van enorme rookwolken boven een in brand staand bos in Frankrijk en van de film “ Don’t look up” die gaat over de gebeurtenis dat er een komeet de aarde nadert en hoe daarop gereageerd wordt door allerlei verschillende mensen.

Dan doen we mee met Jan Jorrit Hasselaar, directeur van het bureau Religie en Klimaat aan de VU, we ervaren dat wij deel zijn van de natuur, simpelweg al door samen in en uit te ademen. Hij leest het gedicht “Wind” voor van Yu Kosuge, wind is gods adem, liefde en geest.

Wereldhervormende kant hoort bij kerk zijn

Dan komt Rachelle met de pet op van voorzitter van Geloof en Samenleving, de diaconale poot van de Remonstrantse Broederschap. Ze noemt de woorden van Gerrit Jan Heering over de kerk, deze heeft een innerlijke persoonlijke en een uiterlijke wereld-hervormende kant. Zonder een van beide sterft zij.  Alle leden van de diaconale groep worden voorgesteld. Goed om elkaar te ontmoeten, dit is vaak de sleutel tot samenwerking.

Een lid is fysiek afwezig, maar via het web met ons verbonden, Mpho Tutu van Furth, dochter van Desmond Tutu en zijn vrouw. Zij spreekt over bijeenkomsten die ze heeft bijgewoord in Australie en Canada waar ook oorspronkelijke bewoners van die landen bij waren die meespraken in hun eigen taal. Daar en ook via andere wegen leerde ze dat zij in een sterke relatie samenleven met de natuur om hen heen. Westerse christenen hebben zich lang als daarboven staand gevoeld. Ze benoemt het begrip ubuntu, wat benadrukt dat een mens een mens is doordat er ook een ander mens bestaat, je hoort bij die ander, dichtbij en verder weg;  over landbouwers die het niet nodig vinden meer te zaaien dan ze per jaar nodig hebben en de grond tussendoor rust geven; leest het Zonnelied van Fransiscus voor; legt uit dat we met hoofd en hart bij elkaar en bij de hele schepping horen.

Klimaatadaptatie of radicaal veranderen?

Panellid Geke van Vliet, afgestudeerd Doopsgezind predikant gaat promoveren op Kerk en Klimaat. Het lijkt of klimaatadaptatie belangrijker is dan het stoppen van de crisis. Hoe ver gaan onze relaties, ubuntu alleen voor Nederland of Europa? Juist als kerken kunnen we onze internationale relaties benutten en ermee samenwerken. Ook daar zijn klimaatactivisten, soms jongeren, die met gevaar voor eigen leven oproepen tot verandering. Het tij moet nu gekeerd worden. De tijd is beangstigend en gaat over recht en onrecht.

Panellid Carla Dik-Faber was 8 jaar woordvoerder van de ChristenUnie. Zij ziet steeds meer individualisme en alleen respect voor geslaagde mensen. Ze noemt het artikel van Robert Putnam dat laatst in Trouw aan de orde kwam. Met zijn onderzoek toont hij aan, dat in een eerdere crisistijd aan het begin van de 20-ste eeuw de omslag in denken niet kwam van politieke leiders. Het waren kerkelijke leiders die opriepen tot een andere moraal met recht op een menswaardig bestaan van iedereen. Carla pleit voor een nieuw ubuntu, ‘wij zijn omdat de aarde is’. In ons land is meer dan in de andere Europese landen de natuur achteruit aan het gaan. Hoe kunnen we Gods rijkdom doorgeven als we die zelf zo verarmen?

Er is een kort panelgesprek. Hoe kunnen we zelf iets doen?  Begin met eenvoudige stappen zoals minder consumeren, minder vliegen, minder vlees eten. Mpho: het moet gedragen worden door gebed; dan groeit de liefde, dan groeit de sociale gerechtigheid, dan verdwijnt de angst en groeit de goede weg.

Workshops

In de middag zijn er vier workshops waarvan ieder er twee kan kiezen.

Ik kies “Raad van kerken en het klimaat”  en “ ik en het klimaat” 

Wat betreft de eerste, kortgeleden kwam de Raad in Karlsruhe bijelkaar. Uiteindelijk is er een stuk aangenomen wat verder gedragen gaat worden door de plaatstelijke raden van kerken en dus ook de plaatselijke kerken. Ik ben erg benieuwd daarnaar en hoop via de Raad van Kerken in Hoorn en onze eigen gemeenschap er meer van te horen. Dan kunnen ook wij ermee verder aan de slag.                                                                                          

Petra Knibbe, Hoorn