Bread Way Theatre Band, een verhaal van veerkracht en hoop

Er zijn zo’n 200 mensen aanwezig in de zaal. Opgewonden gezichten bepalen het beeld. Wat gaan de kinderen op het podium doen? Sommige mensen filmen het schouwspel. Er wordt gelachen, af en toe knikt iemand instemmend. Na afloop is het applaus luid. De kinderen glimmen van trots. Zij, de jonge acteurs, hebben iets wezenlijks laten zien.  Het stuk eindigt met de volgende woorden: “Wij zijn geen jongens en meisjes, wij zijn acteurs, en hebben een boodschap die we willen verspreiden, we zijn broeders en zusters.” Voor zowel de spelers als voor het publiek is het theaterstuk een ervaring die nog lang na echoot.

Als je het schouwspel ziet, dan geloof je haast niet dat het theaterstuk wordt uitgevoerd in de Syrische stad Aleppo. In de brokstukken van de stad vind je de bezielde theatermaker Salman. Hij zoekt naar wegen om te leven, en niet enkel om te overleven. Hoe ben je mens, temidden van oorlogsgeweld? Dat is een vraag die voor hem centraal staat. Sterker nog, het is een vraag die hij leeft. Onder zijn leiding openen de kinderen een ruimte voor volwassenen en voor elkaar, vanuit de ervaring van onrecht en onderdrukking die ze in hun leven ervaren.

Vertel jouw verhaal maar

Door middel van een YouTube-filmpje volgen we Salman die met de kinderen een actuele situatie over voedselhulp in scène heeft gezet. Wat gebeurt er als iemand al het voedsel voor zichzelf opeist? Wat moeten we inbrengen tegen deze persoon die onderdrukking veroorzaakt? Kinderen worden uitgenodigd om hun persoonlijke verhalen te vertellen. Door het ene verhaal opent zich ook weer een ander verhaal. “Het zijn de kinderen die de volwassenen een spiegel voorhouden.  De kinderen leren zichzelf uitdrukken door hun geleefde ervaring op het toneel te onderzoeken en uit te spelen. Op het toneel leren kinderen ons wat het leven betekent, en zij laten ons nadenken over de gevolgen van onze daden”, legt Salman uit.

Theater is een sleutel om de veerkracht van mensen aan te spreken, zo stellen de initiatiefnemers van ‘The Bread Way Syrië band”. In Syrïe wordt onder andere gewerkt vanuit de ‘theatre of the oppressed’ methodiek. Deze methode is oorspronkelijk ontwikkeld door Augusto Boal in Brazilië, om vanuit gemeenschappen onderdrukking aan de kaak te stellen en de verhalen van deze gemeenschappen te delen. Theater wordt zo een middel om onrecht aan te kaarten en biedt ruimte om traumatische ervaringen te verwerken.

Menselijke waarden uitdragen

Voor Salman gaat theater ten diepste over vrijheid. Hij stelt dat we wel kunnen blijven spreken over wat vrijheid betekent, maar in het theater wordt gezocht naar hoe je vrijheid kunt beoefenen. En dat is grote uitdaging in Syrïe. Als de wereld enkel beelden te zien krijgt over een kapotgeschoten land, hoe kun je dan je menselijke waarden blijven uitdragen? Hoe kun je leven in een stad waar nog altijd gevaar heerst? Hoe kun je vrijheid ervaren, terwijl je nog altijd gevangen blijft door de gevolgen van oorlogsgeweld? Het is daarom van belang dat mensen blijven geloven en investeren in vredesprojecten in Syrië.

Solidariteit is nu belangrijk

Evert-Jan Grit, programmaleider Syrië van Pax, vertelt waarom ondersteuning van belang is: “Het zijn juist deze – op het oog – kleine projecten die nu in Syrie zo enorm belangrijk zijn. Mensen als Salman – en ze zijn overal in Syrië nog te vinden –  bewijzen iedere dag weer dat er een alternatief is voor de dictatuur, maar ook voor het gif van het extremisme. Het doet pijn om te zien dat de internationale gemeenschap zijn handen af trekt van Syrie, en mensen als Salman in de steek laat. De steun nu voor Breadway had niet op een beter moment kunnen komen! Ik heb net nog met Salman gesproken en hij vroeg me vooral om te vertellen hoe belangrijk het is dat mensen solidair zijn. De zekerheid dat ze niet alleen staan geeft nét dat beetje extra kracht om door te blijven gaan.”