Enkele reis Eritrea – Bussum

De remonstrantse gemeente Naarden-Bussum is in mei 2017 gestart met een Eritrese vrouwensoos. Iedere eerste woensdag van de maand komt daar een groep Eritrese vrouwen samen, georganiseerd door de diaconie van Naarden-Bussum. Bijzonder.  Over hen wordt gezegd dat ze de grootste afstand hebben tot de Nederlandse samenleving. Werkelijk bijna alles gaat anders in Eritrea, het land wordt ook wel het Noord-Korea van Afrika genoemd. Mede hierdoor worden zij vaak als lastig te begeleiden statushouders ervaren, is er nogal eens sprake van een sociaal isolement, gebrek aan opleiding en is het niet duidelijk hoe de veerkracht en potentie aan te spreken. Ik bel met Everdien Gardner, een van de kartrekkers van het project.

In de gemeente Naarden-Bussum zou een AZC komen. Zo ontstond het idee om hier iets te gaan doen. Uiteindelijk kwam er geen AZC. Een ambtenaar verwees door naar VluchtelingenWerk. Coördinator Judith was enthousiast over het aanbod en zag meteen een mogelijkheid. Ze vroeg om een vrouwengroep voor Eritreërs op te zetten. Op deze manier zouden deze vaak eenzame en jonge vrouwen contacten opdoen, niet alleen met de organisatoren maar ook met elkaar.

Taal leren op nummer 1

Zo zijn ze gestart. De vrouwen die komen zijn nog erg jong. De oudste is 35, maar de meesten zijn begin twintig. Sommige hebben jonge kinderen die ze ook meenemen, een aantal heeft een man, een aantal is alleenstaand. Inmiddels zijn er activiteiten geweest waarin de vrouwen leerden breien, koken en zijn er fietslessen geweest die soms tot grote hilariteit leidden. Er is een groepsapp aangemaakt waarin de vrouwen herinnerd worden aan de woensdagmiddagen, maar waarin ze ook laagdrempelig contact met elkaar kunnen leggen. De diaconie merkt dat vooral de vrouwen komen die net in de regio wonen, die hebben hier blijkbaar het meeste behoefte aan. Langzaamaan is er ook een vaste kern ontstaan van zo’n acht tot tien vrouwen. Voor de jonge kinderen is een oppas aanwezig, maar de vrouwen zijn ook heel zorgzaam naar elkaars kinderen toe. Rond de jaarwisseling hebben zij stil gestaan bij wat de wensen, doelen en de behoeftes van de vrouwen zijn. Omdat het Nederlands van sommigen nog beperkt is, was er tekenpapier en potloden om zo vorm te geven aan deze vragen. Hieruit kwam dat voor de vrouwen de Nederlandse taal leren op nummer 1 staat. Met vaak alleen een basisschool in Eritrea als vooropleiding is dat een enorme klus. Andere wensen die zij hadden zijn leren koken en naaien. Hierop is meteen geanticipeerd, begin februari waren er naaimachines tijdens de bijeenkomst en konden zij aan de slag.

Veiligheid en vertrouwen

Everdien organiseert de vrouwensoos samen met Claire Peijster, een ander lid van de diaconie, en met ‘buitenstaander’ Annelike de Ronde. Met zijn drieën trekken ze de kar en andere gemeenteleden nemen incidenteel deel aan activiteiten. Er zijn altijd voldoende mensen om de activiteiten te begeleiden, deze mensen zijn geworven via berichten in het blad, en mededelingen tijdens diensten. Met zijn drieën kunnen zij snel beslissen en tot actie overgaan.

Wat verklaart het succes? Volgens Everdien is het belangrijkste dat veiligheid en vertrouwen voorop staan. Het contact staat centraal, het gaat om gezien te worden, niet om wat er allemaal zou moeten behaald worden. Natuurlijk hopen zij de vrouwen zo nodig verder te helpen, misschien met een microkrediet uit de diaconie als iemand een bedrijfje wil starten. Maar voorlopig is het low key en zonder pretenties. De vrouwen zijn welkom als ze iets willen vertellen, maar hen wordt niet het hemd van het lijf gevraagd. De vrouwen lijken zich ook thuis te voelen in de ruimte die in de kerk is, ze zijn vaak zelf erg gelovig (Eritrees-Orthodox). Woensdag is voor hen trouwens een vastendag, waarop ze geen suiker eten. Dus de geserveerde koekjes blijven staan.

Everdien adviseert andere diaconieën die concreet iets met vluchtelingen willen gaan doen om contact op te nemen met Vluchtelingenwerk om te kijken waar lokaal de behoeften liggen. En om vooral gewoon te beginnen.

Uit het katern G&S van maart 2018