Laat vluchtelingen niet creperen aan de randen van Europa

De Bijbel staat vol met verhalen van mensen op de vlucht. Mozes leidde de Joden uit Egypte waar zij onderdrukt werden. Jozef kreeg de opdracht van God om met Maria en Jezus naar Egypte te vluchten omdat Herodes het voorzien had op pasgeboren jongens. Helaas zijn er in de moderne wereld vele Farao’s en Herodessen, die uit machtsbehoud minderheden onderdrukken en mensen vermoorden. We lezen in de Bijbel niet hoe Jozef en zijn gezin ontvangen zijn in Egypte. We weten het niet, maar gezien de eeuwenoude traditie in het Midden-Oosten om vreemdelingen gastvrij te ontvangen, mogen we aannemen, dat Jozef, Maria en Jezus goed zijn opgenomen in Egypte.

Regeerakkoord

Het Nederlandse regeerakkoord spreekt over de noodzaak om vluchtelingen te weren uit West-Europa. De Nederlandse regering wil het Vluchtelingenverdrag “aanpassen” en vluchtelingen opvangen in de “eigen regio”. Dat gebeurt in het Midden-Oosten al jaren. Anno 2017 worden er in het hele Midden-Oosten miljoenen vluchtelingen opgevangen in landen rond Syrië en Irak, waaronder in het vermaledijde Turkije. Opvallend zijn de miljoenen Palestijnen en Syriërs die hun toevlucht hebben gezocht in de Libanon. Libanon is een klein land met veel diversiteit aan godsdiensten en etnische minderheden. Het is een land met een hoog niveau van ontwikkeling, dat door een grote instroom van vluchtelingen in zijn bestaan bedreigd wordt. Toch worden de vluchtelingen daar niet uitgezet.

Midden-Oosten

Het cynische is dat het Midden-Oosten na het instorten van het Ottomaanse Rijk in 1918 ontregeld is geraakt toen Engeland en Frankrijk loodrechte grenzen over de kaart trokken zonder rekening te houden met religieuze verschillen en etnische minderheden. De volgende destabilisatie kwam door de Amerikaanse en West-Europese inval in Irak evenals de militaire Interventies in Afghanistan. Daardoor zijn grote aantallen mensen op drift geraakt, waaronder veel christenen afkomstig uit het Midden-Oosten. Maar de toegang tot West-Europa werd en wordt vluchtelingen ontzegd.

Griekenland

Binnen Europa is de situatie in Griekenland heel schrijnend. Daar zitten ruim 60.000 vluchtelingen klem op de Griekse eilanden en in Athene. De door de EU opgelegde bezuinigingsmaatregelen hebben de Griekse staat volledig uitgehold, maar wel wordt Griekenland geacht een opvangsysteem voor asielzoekers op poten te zetten.  De Griekse overheid is daartoe niet in staat en dat weten de andere Europese regeringen natuurlijk ook. De beloften van andere EU-landen dat de vluchtelingen verdeeld zouden worden over andere Europese landen zijn niet nagekomen en daardoor wordt de situatie van de vluchtelingen op de Griekse eilanden uitzichtloos. Terug naar het land van herkomst of naar Turkije kunnen zij niet en in Griekenland en in West-Europa zijn zij niet welkom. Hulpverleners melden depressies en zelfmoorden onder de in Griekeland gestrande vluchtelingen. Voor de vluchtelingen dreigt een barre winter.

Paus Franciscus

Politiek is soms een cynisch bedrijf, maar het is de opgave van de kerken om niet mee te gaan in dit cynisme. Hartverwarmend en inspirerend is te zien hoe Paus Franciscus hiermee omgaat. Hij ging zelf naar het eiland Lampedusa, dat overvol is met vluchtelingen. Daar riep hij de Europese politici op om de problemen op te lossen en gelijktijdig riep hij ook kloosters op om zich open te stellen voor vluchtelingen.

Geloof en Samenleving

Remonstranten vormen een klein kerkgenootschap met bescheiden middelen en daarom moeten we die middelen effectief benutten. Het landelijke diaconale orgaan van de Remonstrantse Broederschap, Geloof en Samenleving, had al eerder besloten om te gaan voor twee prioriteiten: vluchtelingen en een schoner klimaat.  Met regelmaat publiceert Geloof en Samenleving hierover in AdRem. Er is overigens een samenhang tussen die twee. Grote stromen vluchtelingen ontstaan door oorlogen en onderdrukking maar ook door klimaatverslechtering.

Plaatselijke gemeentes en diaconieën

Geloof en Samenleving wil in de eerste plaats Remonstranten en Remonstrantse gemeentes bijstaan die op lokaal niveau betrokken zijn bij de opvang en integratie van vluchtelingen. Bijstaan kan door het uitwisselen van ervaringen maar ook door financiële steun. Hiervoor is geld beschikbaar. In het algemeen verdient het aanbeveling als Remonstranten op plaatselijk niveau samenwerken met Vluchtelingenwerk, de kerkelijke organisatie INLIA, andere plaatselijke protestantse gemeentes of diaconieën alsmede uiteraard ook katholieke parochies. Eendracht maakt nog altijd macht. Er zijn soms schrijnende gevallen van vluchtelingen die na jarenlange procedures met hun geheel ingeburgerde kinderen uitgezet dreigen te worden. Hier kunnen gerichte acties van kerken en burgemeesters de uitzetting ongedaan maken. Het geluid van de kerken doet er dan echt toe.

Lesbos

Geloof en Samenleving heeft zich ook verdiept in de situatie op Lesbos, waar de Europese staten het laten afweten. De hulp wordt daar geboden door Non Governmental Organisations (Ngo’s). Geloof en Samenleving is in contact gekomen met twee nieuwe Ngo’s, Movement on the Ground en Because we carry. Deze Ngo’s zijn spontaan opgericht door jonge Amsterdamse ondernemers die de ellende op Lesbos niet meer konden aanzien. Zij werden medeverantwoordelijk voor de organisatie van een kamp op Lesbos, waar veel gezinnen met kinderen verblijven. Zij werken goed samen met de gemeentelijke overheid op Lesbos, die zich net zo in de steek gelaten voelt door de Griekse regering als de vluchtelingen. Zij werken met veel jonge vrijwilligers die hun uiterste best doen om het leven van de vluchtelingen dragelijker te maken en hen weer wat perspectief te bieden. Een interessant project was de levering van zonnecellen, zodat de vluchtelingen hun mobiele telefoons kunnen opladen. Beide Ngo’s zitten nu met de vraag hoe verder te gaan. Wij proberen die vraag met hen samen te beantwoorden en ondertussen ondersteunen we hen financieel.

Gemartelde vluchtelingen

Een Nederlandse organisatie die we ondersteunen is het Instituut voor Mensenrechten en Medisch Onderzoek (IMMO). Vluchtelingen die gemarteld zijn hebben daar altijd psychische schade aan overgehouden. Het ergste voor hen is dat de IND niet altijd gelooft dat zij echt gemarteld zijn. Het IMMO is opgericht vanuit de medische wereld en Amnesty International. Het IMMO legt op verzoek contacten met medische specialisten die na grondig onderzoek vaststellen of vluchtelingen al dan niet gemarteld zijn. Zij schrijven daarover een rapport. Dat kost tijd en geld, maar de rapporten van het IMMO worden door de IND serieus genomen. We zijn met IMMO in contact gekomen via een Remonstrant die meldde dat IMMO geld nodig had. IMMO is niet het soort organisatie dat luidkeels aan de weg timmert. Bij uitstek dus een organisatie die Remonstrantse steun verdient.

400 Jaar Remonstranten

In 2019 gaan de Remonstranten hun eigen 400-jarig bestaan herdenken. Het is goed om te beseffen dat de eerste Remonstrantse voormannen hun steden en hun land moesten ontvluchten. Wie kent niet het verhaal van Hugo de Groot? Ons verleden schept verplichtingen naar vluchtelingen van deze tijd. Het idee van een landelijk politicus om de kennis van het Wilhelmus weer te verplichten in het onderwijs is uitstekend. Het complete Wilhelmus met alle vijftien coupletten is het verhaal van een man in ballingschap. Laten we beginnen om in de kerken het Wilhelmus weer volledig tot ons te nemen en te leren over het verdriet van een vluchteling, die een broer verloren heeft. Vluchtelingen van deze tijd herkennen het verhaal direct. Wij ook?

Geld

Parafraserend op de Bijbeltekst ‘geef de Keizer wat des Keizers is’ zou ik willen zeggen ‘Geef de Remonstranten wat des Remonstrants is’. Geloof en Samenleving vraagt in het voorjaar alle Remonstranten om een bijdrage. Bijdragen zijn ook op andere momenten in het jaar zeer welkom. Ons rekeningnummer is NL69 TRIO 0777822784 ten name van Geloof en Samenleving te Utrecht.