Misfits

Michel Peters sprak met Margot Brouwer (1989), lid van Vrijburg Amsterdam, over diens transitie van vrouw naar non-binair persoon. Hij wordt en passant volledig bijgepraat over gender, genderidentiteit en genderdysforie.

Wat is gender en genderidentiteit eigenlijk?‘
Gender verwijst volgens Wikipedia naar een samenstelling van kenmerken die door de meeste mensen worden gezien als mannelijk of vrouwelijk, zoals sociaal bepaald in de context van een samenleving. Deze kenmerken omvatten normen, gedragingen en rollen, maar ook relaties met anderen. De oorsprong van de term komt van Simone de Beauvoir die in het kader van het feminisme onderzoek deed naar het verschil tussen geboortegeslacht en de rollen waar de samenleving vrouwen in duwt. Van haar is de uitspraak je wordt niet als vrouw geboren, maar je wordt tot vrouw gemaakt. Genderidentiteit is de identificatie die je maakt met een mannelijke of vrouwelijke rol of met geen van beide (non-binair).

Als transgender ervaar je een kortsluiting tussen je brein en  je lichaam. Iemand die in het lichaam van een man is geboren kan zich in het hoofd vrouw voelen, en andersom. Dat heet genderdysforie. Op de tweede plaats ervaart een transgender een groot ongemak met de rol die hem, haar of diegene door de samenleving wordt opgelegd.’

Hoe heeft jouw genderidentiteit zich ontwikkeld?
‘In mijn jonge jaren voelde ik me grotendeels jongen. Ik had bijna alleen jongensvrienden, ging met hen voetballen en had een hekel aan barbies, make-up en meidendingen. Op een gegeven moment had McDonalds een roze Happy Meal voor meisjes en een blauwe voor jongens. Mijn ouders vonden het gelukkig helemaal geen probleem om voor mij een blauwe Happy Meal te kopen. Ik helemaal blij. Ik was gewoon een jongensachtig meisje en daar verder helemaal niet mee bezig, dus gelukkig. In de puberteit veranderde dat. Toen ik borsten kreeg heb ik enorm gehuild omdat ik me realiseerde dat ik nu definitief door de mand zou vallen, niet meer one of the guys zou zijn. Alsof mijn lichaam me verraadde… De dysforie met mijn lichaam was voor mij gelukkig relatief mild omdat ik non-binair was. Dat betekent voor mij dat ik me, zeg,  40 procent vrouw voel en  60 procent man. Maar dat kan ook wel eens per dag verschillen. Omdat ik seksueel op mannen val, realiseerde ik me wel dat er vrouwelijk uitzien belangrijk was omdat dat aantrekkingskracht had op jongens. Daar had ik toen wel een soort vrede mee omdat het me waardering gaf. Op de middelbare school viel mijn vriendengroep uit elkaar omdat de jongens niet meer met mij, als meisje, wilden omgaan. Ik werd veel gepest en had weinig aansluiting bij andere meisjes. Gelukkig trof ik één ander meisje dat ook buitenbeentje was, dat is nog steeds mijn beste vriendin. Langzaamaan werd de groep misfits steeds groter, we hadden onze eigen hangplek waar kinderen uit alle klassen zich verzamelden. Er was nog weinig over gender bekend. Ik dacht dus gewoon: Ik ben blijkbaar een vrouw, deal with it.’

Wanneer heb je je duidelijk als non-binair gedefinieerd?
‘In 2019 kwam een goede vriend van mij uit de kast als transgender. Op haar weg onderging ze een operatie en hormoonbehandeling, allemaal behoorlijk zwaar. Dat zette me aan het denken. Ik had altijd als feminist gedacht dat gender een sociaal construct was, dat ieder mens ongeveer hetzelfde denkt en dat de samenleving normen oplegt. Ik had als voorbeeld mijn eigen ouders: mijn moeder had een vastgoedbedrijf opgezet, mijn vader zorgde veel voor mij en mijn broertje en zusje. Geslacht leek er niet toe te doen. Waarom zou je vrouw willen worden? Als man heb je het in onze maatschappij toch helemaal voor elkaar? Van mijn vriend leerde ik dat zij beter in haar vel zat na haar transformatie omdat zij zich diep van binnen vrouw voelde. Ik herkende dat lichamelijke ongemak en realiseerde me dat ik me niet bij het fait accompli over mijn situatie hoefde neer te leggen. Na een bewustwordingsproces van jaren heb ik vier maanden geleden mijn borsten operatief laten verwijderen, het herstel duurde zes weken. Daar ging een lang en emotioneel proces aan vooraf. Nadat ik me bij de huisarts had gemeld, heb ik twee jaar lang gesprekken met een genderpsycholoog gevoerd. Pas na erkenning als transgender betaalt de verzekering een operatie.’

Heb je een goede beslissing genomen?
‘Ik heb lang geworsteld met deze keuze en uiteindelijk de knoop doorgehakt. Voor tachtig procent heb ik de juiste keuze gemaakt, maar de nieuwe situatie moet zich nog  settelen.In het begin deed alles natuurlijk erg pijn.Maar nog steeds als ik in de spiegel kijk is er het gevoel wauw, is dit mijn nieuwe lichaam? Voel je je beter nu, vroeg een vriend. Nou, eigenlijk voel ik me eerder normaal na de operatie. Ik ben meer mezelf en voel me vrijer in mijn lichaam. Mijn borsten waren op de middelbare school altijd  mijn schild tegen pesterijen, een soort prestigeobject waarop anderen jaloers konden zijn. Daarvan afscheid nemen was spannend voor mij, met de psycholoog is dat aspect ook aan de orde geweest. Ik zit dus in een soort rouwproces en vier tegelijkertijd de nieuwe situatie. Ik maakte een ingewikkelde keuze, en zoals met iedere keuze zal achteraf pas duidelijk worden of het de juiste is geweest. Wel voel ik nu veel meer vertrouwen in mezelf als non-binair persoon. Dat ik eindelijk kan zeggen: dit ben ik, deal with it.’

Michel Peters

Lees meer op www.margotbrouwer.nl

www.vrijburg.nl/de-niet-man-de-niet-vrouw-en-de-niet-sterrenkundige-205/

www.vrijburg.nl/in-de-minderheid-219/

Dit artikel is verschenen in AdRem van februari 2024